Για την διαμόρφωση και γενικότερα για την φροντίδα ενός δέντρου μπονσάι, εκτός από τις γνώσεις που πρέπει κάποιος να διαθέτει, θα χρειαστεί και κάποιον τεχνικό εξοπλισμό.  Αυτός ο εξοπλισμός περιλαμβάνει εργαλεία εξειδικευμένα πάνω στο αντικείμενο των μπονσάι. Τα εργαλεία αυτά πωλούνται ξεχωριστά ή σε σετ, είτε σε καταστήματα της Ελλάδας τα οποία είναι περιορισμένα ακόμα, είτε στο διαδίκτυο σε ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν μεγάλη ποικιλία και εύρος τιμών. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν και απλά εργαλεία γενικής χρήσεως που διατίθενται σε οποιοδήποτε κατάστημα που εμπορεύεται εργαλεία.

Προ-μπονσάι μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ένα δέντρο το οποίο προορίζουμε κάποια στιγμή, ύστερα από αρκετό χρονικό διάστημα διαμόρφωσης και φροντίδας, να τοποθετηθεί σε κατάλληλο δοχείο (pot) ώστε να αρχίσει η διαδικασία ανάπτυξής του ως μπονσάι. Με λίγα λόγια, πρόκειται για το πρωτογενές εκείνο υλικό, το οποίο έχει τραβήξει την προσοχή μας είτε λόγω μεγέθους και σχήματος κορμού, είτε λόγω διακλάδωσης, είτε πολύ απλά επειδή μας αρέσει σαν είδος. Υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες απ' όπου ο επίδοξος νέος στο χόμπι, είτε ο πιο έμπειρος καλλιεργητής μπονσάι μπορεί να προμηθευτεί το πρωτογενές υλικό.

Τα μπονσάι  δεν κατατάσσονται σε κατηγορίες μόνο από την φόρμα αλλά και από το μέγεθος τους.
Μερικοί ειδικοί Ιάπωνες  πιστεύουν ότι υπάρχουν 5 κατηγορίες μπονσάι, ενώ άλλοι υποστηρίζουν  ότι είναι μόλις 3 καθώς οι  ενδιάμεσες δεν είναι και τόσο διαφορετικές από τις άλλες. Μερικοί ειδήμονες υποστηρίζουν ότι το ύψος των μπονσάι πρέπει να φτάνει μέχρι 1,2 μέτρα, γεγονός όμως που αμφισβητείται έντονα γιατί στο Αυτοκρατορικό παλάτι του Τόκιο υπάρχουν μπονσάι που υπερβαίνουν αυτό το  ύψος. Οι  μονάδες βεβαία  ανά κατηγορία δεν είναι ποτέ απόλυτες μια και υπάρχουν πάντοτε μικρές αποκλίσεις, καθώς  επίσης και διάφορες ταξινομήσεις από περιοχή σε περιοχή. Υπάρχει όμως ένας κατά κάποιο τρόπο οδηγός για της κατηγορίες που έχουν επικρατήσει και θα προσπαθήσουμε να σας τις αναλύσουμε παρακάτω.